Meepraten over dit onderwerp? Reageer direct op dit blog op de Linkedinpagina van Jean Paul.

100% in de Amerikaanse cloud? Ramp of zegen?

Vijf jaar geleden maakten wij de keuze om onze toch wel saaie overheidsclub te transformeren tot technologische “autoriteit”, waarin mensen werken zonder grenzen en we de kosten meer dan halveerden dankzij de public cloud.

Super trots zijn we dan ook dat we onze twee datacenters (voor de techneuten: 52 racks) binnen slechts vier jaar hebben omgevormd naar moderne, cloud-native oplossingen.

Maar nu Trump opnieuw zijn intrek heeft genomen in het Witte Huis, blijft ons succesverhaal dan nog overeind? Staan we nu volledig bloot aan de grillen van één persoon, of hebben we vijf jaar geleden de juiste keuze gemaakt en laten we juist zien hoe je loskomt van het Amerikaanse techinfuus?

Voordat ik die vraag beantwoord, wil ik eerst een hardnekkig misverstand uit de weg ruimen. Te vaak worden soevereiniteit en onafhankelijkheid als synoniemen gezien, terwijl wij daar een duidelijk onderscheid in maken.

Soevereiniteit betekent voor ons dat je de uiteindelijke juridische autoriteit bezit binnen een rechtsgebied. In de context van IT-systemen vertaalt dat naar: wie heeft de ultieme zeggenschap over je data? Onafhankelijkheid gaat voor ons verder. Dat gaat over de vrijheid om je eigen koers te varen, ook als de wereld om je heen ineens verandert op politiek, economisch of technologisch vlak.

Maar waarom is dat onderscheid belangrijk zou je denken? Voor ons is soevereiniteit geen beleidsvraag maar een engineeringpuzzel. Net als iedereen vinden we het beschermen van klantdata cruciaal. Daarom versleutelen we alle data, tijdens transport, bij opslag en binnenkort zelfs tijdens verwerking, met een sleutel die alleen bij ons ligt. Deze aanpak, ook wel confidential computing genoemd, zorgt ervoor dat zelfs Amerikaanse wetten die onze soevereiniteit ondermijnen (zoals de Cloud Act of FISA sectie 702) geen grip krijgen op onze klantdata. Het maakt niet uit welke cloud of technologie we gebruiken. En het mooie is, in de cloud is dit prima te regelen als je de juiste kennis in huis hebt.

Onafhankelijkheid is een heel ander verhaal. Want hoe maak je jezelf los van iets dat zo diep in je IT-fundament zit? In (geopolitieke) discussies hoor je vaak de term ‘Amerikaanse cloud’. Maar wat is dat eigenlijk, die cloud? En waarom bouwen we als Nederland of zelfs Europa niet gewoon onze eigen variant? Het eerlijke antwoord: omdat het echte risico niet in de cloud zelf zit, maar in de software die erop draait. Onze afhankelijkheid van Amerikaanse techreuzen, denk o.a. aan Microsoft, Oracle, Citrix en VMware, bestaat al veel langer dan de cloud. Die afhankelijkheid zit ingebakken in onze IT-landschappen, processen en contracten. Cloud maakt die afhankelijkheid alleen maar zichtbaarder. Voor veel overheidsorganisaties is de cloud daarom niet meer dan een snellere en soepelere toegangspoort tot precies diezelfde software. Onafhankelijk worden betekent dus niet een eigen cloud bouwen, maar durven breken met de (software) fundamenten waarop je al die jaren hebt gebouwd.

En dat is precies wat wij hebben gedaan. Bij onze stap naar de public cloud hebben wij heel bewust gekozen voor open source software. Met dank aan initiatieven zoals Common Ground en projecten van de Cloud Native Computing Foundation, die ons helpen bouwen op technologie zonder verborgen agenda’s of gesloten ecosystemen. We zijn nu in staat om, als het nodig is, binnen drie maanden volledig over te stappen op een Europees of zelfs Nederlands alternatief. Mits dat alternatief bestaat met dezelfde schaalbaarheid, veiligheid en mate van automatisering als de Amerikaanse varianten.

Want laten we eerlijk zijn, als er in de toekomst toch een handelsoorlog met Amerika uitbreekt, vormt het bezit van private datacenters vol Amerikaanse hardware en software eerder een risico dan een oplossing. Een exit strategie is dan geen kwestie van drie maanden, maar van jaren.

Onze boodschap is helder. Een eigen Europese of Nederlandse cloud bouwen klinkt goed, maar gaat op korte termijn niet helpen. Wie echt onafhankelijk wil worden, begint vandaag met de transitie van gesloten software naar open software. De snelste, en misschien wel enige, manier om dat op dit moment te doen is door de kracht van de Amerikaanse techgiganten zelf te gebruiken. Zet hun cloud in als versneller van je eigen onafhankelijkheid.